SCÓIP AN PHRÍOMH-CHLÁIR CREIDMHEASA

Faoin Acht um Thuairisciú Creidmheasa 2013, tá oibleagáid ar iasachtóirí faisnéis chreidmheasa agus faisnéis phearsanta i leith iasachtaí €500 nó níos mó a thabhairt don Phríomh-Chlár Creidmheasa i gcás ina bhfuil iasacht fós i bhfeidhm. Is é sin le rá, i gcás ina bhfuil íocaíochtaí fós á ndéanamh nó i gcás ina bhfuiltear ag súil go ndéanfar íocaíochtaí.

Cuimsíonn faisnéis chreidmheasa faisnéis chreidmheasa dhearfach, mar shampla íocaíocht a rinneadh, agus faisnéis chreidmheasa dhiúltach, mar shampla íocaíocht nach ndearnadh. Cuireann d’iasachtóir an fhaisnéis seo ar fáil chun cur le do stair chreidmheasa agus chun gur féidir tuarascáil chreidmheasa a chruthú duit.

Chomh maith leis sin, tá oibleagáid orthu stádas creidmheasa gach iasachta a thuairisciú. Cuirfidh sé seo in iúl, mar shampla, má tá aon chaingean dlí glactha, má tá rótharraingt curtha ar ceal, nó má tá cárta creidmheasa tarraingthe siar. Cuirfear in iúl freisin má tá socraíocht déanta nó má tá fiachas díscríofa. Ar deireadh thiar, déanfar aon athshealbhú sócmhainne nó géilleadh saorálach sócmhainne a thaifeadadh anseo freisin. Mura mbeidh aon cheann de na nithe sin thuas i gceist, beidh N/B marcáilte anseo.

Cé go bhféadfaidh go mbeidh iasachtóir faoi urchosc reachta dul sa tóir ar iasachtaí i leith aisíocaíocht iasachta, ní ghlantar an fiach féin le himeacht ama agus féadfar an iasacht a thuairisciú fós don Phríomh-Chlár Creidmheasa.

Ó am go ham, is féidir le Soláthraithe Faisnéise Creidmheasa iasachtaí a dhíol le hiasachtóirí eile. Ciallaíonn sé sin go dtuairisceoidh an Soláthraí Faisnéise Creidmheasa nua an iasacht don Phríomh-Chlár Creidmheasa. Dá bharr sin, athrófar ainm an tSoláthraí Faisnéise Creidmheasa chuig ainm an tSoláthraí Faisnéise Creidmheasa nua ar do thuarascáil chreidmheasa. Ina theannta sin, d’fhéadfadh Soláthraithe Faisnéise Creidmheasa teacht le chéile nó d’fhéadfadh ceann amháin díobh seilbh a fháil ar cheann eile. D’fhéadfadh athrú ainm a bheith i gceist dá bharr sin freisin.

In Alt 3.11 den Chód um Chosaint Tomhaltóirí de chuid an Bhainc Ceannais, leagtar amach na coinníollacha faoinar gá fógra a thabhairt do thomhaltóirí maidir le haistrithe den sórt sin. Má bhíonn aon cheisteanna agat maidir le hathrú ainm, téigh i dteagmháil leis an Soláthraí Faisnéise Creidmheasa atá ainmnithe ar an tuarascáil chreidmheasa.

Féach an liosta iomlán de na Soláthraithe Faisnéise Creidmheasa a chuireann faisnéis chuig an bPríomh-Chlár Creidmheasa.

Úsáidtear an fhaisnéis a chuireann gach Soláthraí Faisnéise Creidmheasa ar fáil, agus an fhaisnéis sin amháin, chun tuarascáil chreidmheasa a chruthú. Níl teacht ag an bPríomh-Chlár Creidmheasa ar aon doiciméid tacaíochta a bhaineann le hiasacht, ar nós foirmeacha iarratais nó téarmaí agus coinníollacha. Má tá tuilleadh eolais uait maidir le haistriú d’iasachta, ba cheart duit teagmháil a dhéanamh leis an Soláthraí Faisnéise Creidmheasa atá ainmnithe ar do thuarascáil chreidmheasa.

Léigh tuilleadh eolais faoi do chearta.

Faoin Acht um Thuairisciú Creidmheasa 2013, tá an Banc Ceannais freagrach as oibriú an Phíomh-Chláir Creidmheasa. Faoin Acht, ceanglaítear ar iasachtóirí faisnéis phearsanta agus chreidmheasa a thabhairt don Phríomh-Chlár Creidmheasa gach mí.

Chun go bhféadfar tuarascálacha creidmheasa iomlána beachta a chruthú, tá an Banc Ceannais ag súil leis go gcomhlíonfaidh gach iasachtóir a chuid oibleagáidí tuairiscithe faoin Acht. Ciallaíonn sé seo go mbeidh beartais agus nósanna imeachta láidre i bhfeidhm acu chun a chinntiú go mbeidh na sonraí go léir a thabharfar don Phríomh-Chlár Creidmheasa cruinn, iomlán agus cothrom le dáta.

Tá seans ann go gcuirfear faisnéis mhíchruinn, neamhiomlán nó faisnéis nach bhfuil cothrom le dáta chuig an bPríomh-Chlár Creidmheasa de thaisme. Má tharlaíonn sé seo, éilíonn an Banc Ceannais go dtabharfar fógra don Phríomh-Chlár Creidmheasa maidir le haon bhotúin den sórt sin agus beidh an Banc Ceannais ag súil leis go gceartóidh an t-iasachtóir na botúin sin go práinneach.

B’fhéidir go mbeidh ar iasachtóirí teagmháil a dhéanamh leat faoi na forálacha um chosaint sonraí chun an méid a tharla a chur in iúl duit mar aon leis na bearta atá glactha acu chun na botúin a cheartú. Chomh maith leis sin, b’fhéidir go mbeidh ar an iasachtóir agus ar an bhfoireann um Chosaint Tomhaltóirí sa Bhanc Ceannais tuairisc a thabhairt don Choimisiún Cosanta Sonraí.

Is féidir leat cóip de do thuarascáil chreidmheasa a fháil saor in aisce (faoi réir úsáid chothrom).

Is féidir leat tuilleadh eolais a fháil maidir le do chearta. Má tá aon cheisteanna agat maidir le próiseáil do chuid sonraí pearsanta, féach an leathanach maidir le cosaint sonraí, nó téigh go dtí www.dataprotection.ie. Is féidir leat gearán a dhéanamh go díreach leis an gCoimisiún Cosanta Sonraí freisin ar www.dataprotection.ie.

Tomhaltóirí, daoine aonair, tradálaithe aonair, cuideachtaí agus aon eintitis eile a bheidh lonnaithe sa Stát an tráth a dhéanfar an t-iarratas ar chreidmheas, nó i gcás ina mbeidh an comhaontú creidmheasa faoi rialú ag dlí na hÉireann.
Le himeacht ama, beidh ráthóirí a chuireann ráthaíochtaí nó slánaíochtaí ar fáil i leith comhaontuithe creidmheasa san áireamh freisin.

• Tithe um Maoiniú Sócmhainní
• Bainc
• Comhair Chreidmheasa
• Gnólachtaí a bhfuil leabhair iasachta faighte acu ó institiúidí airgeadais le blianta beaga anuas
• Soláthraí creidmheasa ardchostas
• Údaráis áitiúla
• GNBS

Tuairiscítear gach cineál morgáiste don Phríomh-Chlár Creidmheasa. Má tá morgáiste rianúcháin agat agus mura ndéanann an tImscrúdú ar Mhorgáistí Rianúcháin difear duit, tá do mhorgáiste rianúcháin á thuairisciú don Phríomh-Chlár Creidmheasa. Má dhéanann an tImscrúdú ar Mhorgáistí Rianúcháin difear duit, áfach, ní dhéanfar do mhorgáiste a thuairisciú don Phríomh-Chlár Creidmheasa go dtí go mbeidh tairiscint sásaimh agus cúitimh déanta ag d’iasachtóir. Beidh tréimhse ama ar leith ag d’iasachtóir ina dhiaidh sin chun sonraí ceartaithe a thabhairt don Phríomh-Chlár Creidmheasa. Chun tuilleadh eolais a fháil maidir leis an Imscrúdú ar Mhorgáistí Rianúcháin, féach https://www.centralbank.ie/ga/tomhaltoiri/minithe/miniu---ceard-e-an-timscrudu-ar-mhorgaisti-rianuchain

Thug an Rialtas gealltanas mar chuid de Chlár AE/CAI um Thacaíocht Airgeadais d’Éirinn go bhforbródh sé creat dlíthiúil chun faisnéis airgeadais ar iasachtaithe a bhailiú agus a lárú.
Rinneadh an tAcht um Thuairisciú Creidmheasa 2013 a bhunú ar mholtaí a rinneadh i dTuarascáil na Meithle Idirghníomhaireachta ar Stair Chreidmheasa. Sa tuarascáil sin, moladh go mbunófaí Príomh-Chlár Creidmheasa chun go réiteofaí laigí a sainaithníodh i dtuarascálacha éagsúla a foilsíodh i ndiaidh na géarchéime baincéireachta.
Is bunachar sonraí náisiúnta é an Príomh-Chlár Creidmheasa a dhéanfaidh an méid seo leanas, ar iarratas chuige sin:

• tuarascáil chreidmheasa aonair a chur ar fáil d’iasachtaithe ina sonrófar a gcuid comhaontuithe creidmheasa;
• faisnéis chuimsitheach a thabhairt d’iasachtóirí chun tacú le measúnuithe creidmheasa; agus
• léargas níos fearr a thabhairt don Bhanc Ceannais ar threochtaí náisiúnta maidir le soláthar creidmheasa.

Ina theannta sin, tacaíonn an Príomh-Chlár Creidmheasa le hoibleagáidí agus feidhmeanna an Bhainc Ceannais, lena n-áirítear cosaint tomhaltóirí, maoirseacht a dhéanamh ar an earnáil airgeadais agus cobhsaíocht airgeadais a chinntiú.

Tá. Tá cláir chreidmheasa i bhfeidhm ar fud an domhain le blianta fada anuas. San AE, tá cláir chreidmheasa i bhfeidhm i bhformhór na mBallstát.

In Éirinn, foráiltear san Acht um Thuairisciú Creidmheasa 2013 go mbeidh Banc Ceannais na hÉireann freagrach as córas náisiúnta, éigeantach um thuairisciú creidmheasa a bhunú agus a oibirú, ar a dtabharfar an Príomh-Chlár Creidmheasa.